Czym jest zoofarmakognozja?

Z greckiego: Zoo – zwierzę, pharmacon lek, gnosis wiedza

Jest to dziedzina nauki, którą zapoczątkował E. Rodriguez, biochemik z Cornell University w USA. Termin został wprowadzony przez niego w 1991 roku. Rodrigues określił zoofarmakognozję jako proces samoleczenia się zwierząt przy pomocy naturalnie występujących środków zaradczych [1]

Naukowcy od wieków obserwują jak zwierzęta używają naturalnych suplementów, żeby wspomagać procesy samoleczenia się. Jedzą zioła, rośliny, algi żeby pobudzić komórki w organizmie do procesów regeneracyjnych.

Jeden z zaobserwowanych przykładów opisał w 4 wieku p.n.e. Arystoteles. Niektóre gatunki niedźwiedzi kiedy się budzą ze snu zimowego, jedzą wybrane rośliny w tym skupnię cuchnącą. Skupnia działa rozkurczowo i przeciwbólowo. Pomaga w aktywowaniu przewodu pokarmowego po dłuższej przerwie.

Zwierzęta same wybierają to co jest im potrzebne na dane schorzenie, regulują dawkę. Ciekawostką jest, że niektóre ze spożywanych roślin są trujące. Dzięki nim zwierzęta np. pozbywają się pasożytów, biegunki. Dobrym przykładem są szympansy z Tanzanii które przeżuwają miękisz rośliny zwanej jako „zabójca kóz” a kolejnego dnia ich dolegliwości żołądkowe mijają. Zwierzęta same decydują jaką ilość danej rośliny powinny zjeść [2,3].

Co ze zwierzętami domowymi? W 2/3 wieku przed naszą erą, rzymski pisarz i nauczyciel Aelianus zauważył, że wiedza dotycząca leczniczych właściwości roślin jest znana również zwierzętom udomowionym, takim jak psy czy kozy [4].

Bazując na tych obserwacjach i badaniach śmiało możemy założyć, że zwierzęta doskonale wiedzą co wybrać, żeby wspomagać swoje zdrowie.

W kolejnych artykułach będę opowiadać więcej o tym czym jest zoofarmakognozja stosowana. Ten wstęp ma nam wszystkim uświadomić, że zwierzęta posiadają odpowiednia wiedzę i instynkt, które mówią im jaką roślinę i w jakich dawkach przyjąć. Jest to kluczowe podczas pracy za pomocą zoofarmakognozji stosowanej

Ps. Prosiłabym o nie przekładanie tego na różne dziedziny z życia psa oraz na preparaty chemiczne.

Bibliografia: Całośc inspirowana: Zielińska M. , Zoofarmakognozja stosowana jako metoda wspierająca zdrowie zwierząt część 1, „Animal Expert”, 02/2021, s. 40-44 [1] Rodriguez, E., Wrangham, R. Zoopharmacognosy: The Use of Medicinal Plants by Animals. In: Downham et al. eds. Phytochemical Potential of Tropical Plants. Springer, 1993 [2] Huffman M.A., Mohamedi S., Observations on the illness and consumption of a possibly medicinal plantVernonia amygdalina (Del.), by a wild chimpanzee in the Mahale Mountains National Park, Tanzania, „Primates” 30(1)/1989, s. 51–63. [3] Jisaka M. i in., Antischistosomal activities of sesquiterpene lactones and steroid glucosides from Vernonia amygdalina, possibly used by wild chimpanzees against parasite-related diseases, „Bioscience, biotechnology, and biochemistry” 56(5)/1992, s. 845–846. [4] Álvaro M.M. i in., The origins of zoopharmacognosy: how humans learned about self-medication from animals, „Int J Appl Res” 5/2019, s. 73–79.